Knol's Koek

KNOL' S KOEK IETS APARTS

Al eeuwen wordt in Groningen een goed gevulde koek gemaakt die tot ver buiten de regio bekendheid geniet. De koek is een eigen variant op Deventer koek. Vanaf 1640 verenigden de koekbakkers in Groningen zich in een eigen gilde met de bijenkorf als blazoen en St. Nicolaas als patroon.

Na de afschaffing van de gilden in 1795 mochten broodbakkers ook koek maken. Velen gingen koekbakken. Een aantal bedrijven krijgen in de afgelopen twee eeuwen bekendheid met hun koek, zoals Meijers koek aan Tusschen beide Markten of Foppe de Haan bij de Apoort, en later Klaassens Koek in de Herestraat.

Knol's Koek is bekend sinds de jaren vijftig. Het bedrijf is echter veel ouder. In 1923 kocht grondlegger Egge Knol een bakkerij aan het Zuiderdiep van bakker Bosman, die het bedrijf eerder overnam van bakker Afman.

Knol had een complete bakkerij met brood, beschuit, roggebrood, koek en banket met, in navolging van zijn voorganger, als specialisme Echt Duitsch brood. Na de Tweede Wereldoorlog was daar geen belangstelling voor.

Vanaf de jaren vijftig ging Knol, inmiddels samen met zijn zoon Durandus, zich meer op koek toeleggen. Sinds eind jaren zestig is dit het enige product. Durandus Knol was toen directeur van de Fa. E. Knol & zoon. Egge Knol was intussen overleden.

In 1982 kwam Edwin Knol, zoon van Durandus, als derde generatie in de zaak. Hij volgde zijn vader in 1986 op als directeur. Onder zijn leiding groeide het bedrijf uit een van de bekendste koeknamen in de stad Groningen. Groninger koek was ondertussen al lang uitgegroeid van een plaatselijke lekkernij tot een van de iconen van de Groninger identiteit, samen met de Martinitoren.

In 1958 is de bakkerij verplaatst naar een voormalige wasserij aan het Hoendiep, maar de zaak aan het Zuiderdiep bleef als winkel in gebruik. Aanvankelijk had dit huis er net zo uitgezien als beide buurpanden, maar in 1937 werden winkel en bovenwoning ingrijpend verbouwd onder architectuur van Harm Eltje Nienhuis uit Uithuizermeeden. In 1962 werd de winkel intern vergroot. In 1988 verklaarde de gemeente Groningen het pand met de gevel in Amsterdamse school stijl tot een gemeentelijke monument van jonge bouwkunst.

Tekst: dr. Egge  Knol      conservator Groninger Museum